Değerli okurlar, internetin evrimi Blockchain, Bitcoin ve Kripto Paralar artık hayatımızda büyüyerek yer tutmaya başladı. Her geçengün yeni birşeyler duyuyor, öğreniyor veya ilk defa sizde “bende bir bakayım” demeye başlıyorsunuz. İşte bu noktada algımızı kör eden parasal değer ve hızlı kazanç göstergelerinin aldatmacalarına düşülmemesi için bir kaç tavsiyede bulunacağım.
Yeni bir teknoloji dedik, yeni olan herşey ilk zamanlarda pahalı olur daha sonra ucuzlar fakat bu teknolojide biraz işler farklı ilerliyor. Yeni çıkan bir dijital para birimi veya projesi ön talep ile para topluyor ve çok uygun fiyatlarla başlıyor. İşlev görmeye başladığında bi anda daha değerli olarak pahalı hale gelebiliyor. Bu durumu birazdan daha açık olarak örneklendireceğim. Teknoloji yeni, terimler de çok yeni ve hatta daha global olarak henüz ortak bir dilde gelişmedi. Yavaş yavaş netleşen terimleri gün geçtikçe öğreniyoruz fakat iyi anlamamız gerekiyor.
Blockchain yani blokzincir olarak hayatımıza giren bu teknolojide iki temel unsur vardır.
- Network-Platform; blockchain teknolojisi ile kendi mimarisine sahip değiştirilemez sözleşme ve yazılım yapısı ile globalde dağıtık defter olarak tanımlanan bloklar üzerinde ki binlerce kayıt ile otomatik onaylama mekanizması üzerinde benzersiz, hatasız ve kopyalanamaz bir işlev platformu oluşturulur. Ör: Ethereum, Ripple Network.
- Kripto Para Birimi; oluşturulan platform üzerinde transfer edilen dijital, sanal para birimleri olarak karşımıza çıkar. Her projeye özel tanımlanan kripto para birimleri de aynı şekilde yayına girdikten sonra değiştirilemez sözleşmeleri sayesinde işlemler görür ve transfer edilir, arz-talebe göre değer kazanıp-kaybedebilirler. Ör: BTC, ETH, XRP, XTR
Ethereum platformu ile blockchain teknolojisinde yatırım ve fon toplama işlevi hız kazandı. Burada dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Henüz çok yeni olan bu parasal değerleri ile dikkatleri üzerine çeken blockchain projeleri akıllı sözleşmelerinde tüm sınır ve kuralları belirlenmiş ve değiştirilemez şekilde yayına girer ve kendi para birimlerinin adetleri, belirlenen satılabilecek ilk fiyattan satışa sunulur. Aslında projenin para birimi aynı zamanda projenin hisse birimi gibi bir özelliğie sahip fakat kesinlikle bir şirketin hisse senedine yatırım yapar gibi bir yanlış algıyla yatırım yapılmamalıdır. Bu ön satış işlemine ICO (initial coin offering) denir.
Şu sıralar, bitcoini duyan, altcoinleri araştıranların kafalarında “hangisine yatırım yapılmalı?”, “neye yatırım yapsak?, “acaba hangisi çıkar?” soruları var. Para kazanmayı herkes ister, fırsatları herkes kovalamaya çalışır fakat kulaktan dolma bilgiyle ya da haberlerde, haber sitelerinde bitcoin 20 bin dolar oldu yazdığında hemen bizde alalım denilmemelidir. Şuan kripto paralara yatırım düşünenlere tavsiyemiz kaybettiğinizde üzülmeyeceğiniz kadar paranızı bu alanda yatırıma kullanınız zira sonuçları can yakıcıda olabilir. Ek olarak ICO’lara katılırken coin değil henüz Token olarak ifade edilen kripto para birimlerine, bitcoin gibi coin veya ethereum tabanlı aktif projelerin altcoin’lerine yatırım yaparken sahip olacağınız sanal para biriminin, o projenin bir hisse senedi olmadığını ve ciddi düşüşler de yaşayabileceğini her zaman aklınızda tutmanızda fayda var. Proje başarısız da olabilir.
Yeni yeni olgunlaşan ve gelişen blockchain sektöründe en büyük algı problemi projelerin ne işe yaradığından fazla projelerinin dijital para birimlerinin fiyat değerine odaklanılmasındadır. Blockchain teknolojisi hızlı ve güvenli transfer ve kayıt tutma imkanı sağlar. Bu özellikleri sayesinde blockchain ile geliştirilmiş her proje kendi ödeme yöntemine sahip olabiliyor bunun içinde yine kendi kripto para birimini bu ödemeler ve transferler için kullanılmaktadır. Kripto paraları piyasalarda işlem gören projelerin para birimleri talep arttıkça değerleniyor ve şirketin de sermayesi büyüyor. Yani burada para birimi artış gösteren kripto paraya değil, projenin ne olduğunu bilerek o projeye yatırım yapmak daha doğru bir değerlendirme olacaktır. Örneğin, Türk Hava Yollarının bir hissesi 7 TL’den 3 ayda 15 TL’ye çıktığı için değil, 3. havaalanının açılması ile ve TYH’nin flosuna katacağı yeni uçak yatırımlarını değerlendirerek hisselerinin ileride 40-50 TL olabileceğini değerlendirerek THY’nin hisse senedini almayı düşünebilirsiniz. Bu değerlendirmeyi özellikle ICO’lar için tartmanızı öneririm, tekrar hatırlatalım kripto para birimleri, projenin hisse senedi değildir. Transferlerini yapma aracıdır. Ör: Ripple networkünü kullanmak istiyorsanız, kendi dijital varlığı yani dijital para birimi XRP ile transfer işlemleri yaparsınız.
Kripto para ve blokzincir ile sektörde yatırımlarınızı gerçekleştirmeniz için hizmet platformalarıda kuruldu. Aracıya ihtiyacı ortadan kaldıran blockchain teknolojisini kullanmanız için aslında temelde yine bir aracı kuruma yani sizin için bir döviz bürosu, internet bankacılığı gibi işlemler gerçekleştirmenize yardımcı olacak aracı siteye ihtiyacınız bir kullanıcı olarak mutlaka olacaktır. Bu platformlar exchange yani takas işlevi sağlayan sitelerdir, borsa gibi algılanmalarıda hatadır. Birer market olarak işlev görürler. Yani bir kripto para biriminin başka bir birim ile veya para ile değiş-tokuşunu sağlarlar. Yapacağınız işlemlerde tüm sorumluluklar size aittir, platform size güvenlik garantisi haricinde yapacağınız işlemler için veya sizin yapacağınız herhangi bir hatadan dolayı gerçekleşen işlem için bir sorumluluk kabul etmez. Zaten müdehale etme gibi bir lüxüde yoktur. Bu platformlar aynı zamanda kendi kripto para birimlerinede sahip olabilirler, onlarla da işlemler yapabilir, alıp-satabilirsiniz. Buna Tether (USDT), XTRemCoin.com ‘un para birimi XTR örnek verilebilir.
Tavsiyemiz güvenilirliğinden ve güvenliğinden emin olduğunuz kripto para platformlarında dijital paralarınızı tutun ve işlemler yapın. Kesinlikle iki adımlı doğrulaması olmayan siteleri kullanmayın, kimlik bilgilerinizi paylaşmayın! İki adımlı doğruma içinde kesinlikle SMS ile doğrulamayı tercih etmeyin, kimlik bilgileriniz çalınabilir, simkartlarınız kopylanabilmektedir. Google authenticator ile girişlerinizi aktif ediniz. Türkiye’de hız, fiyat ve güvenilirlik konularında öne çıkan xtremcoin.com’u bitcoin almak, ripple satın almak veya diğer coinlerinizi alıp satmak için tercih edebilirsiniz.
Not: Yazılarımız kesinlikle bir yatırım tavsiyesi değildir. Tüm karar ve sorumluluklar kişilerin kendilerindedir.